Quan hệ lao động là nền tảng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Để đảm bảo sự ổn định và hài hòa, người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động (NSDLĐ) cần hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ của mình theo quy định pháp luật. Bài viết này sẽ tổng hợp các quyền cơ bản, kèm lời khuyên từ dịch vụ tư vấn pháp luật lao động. Trong trường hợp cần hỗ trợ hãy liên hệ ngay cho Apolo Lawyers qua hotline: 0903.419.479.
Quan hệ lao động ở Việt Nam hiện nay được điều chỉnh chủ yếu bởi Bộ luật Lao động 2019, cùng với các luật chuyên ngành khác như Luật Bảo hiểm xã hội 2014, Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 và các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành. Những văn bản này quy định rõ quyền và nghĩa vụ của cả người lao động lẫn người sử dụng lao động, đảm bảo sự cân bằng và bảo vệ lợi ích hợp pháp của các bên. Khi nắm vững hệ thống pháp luật này, mỗi bên sẽ biết mình được phép làm gì, phải thực hiện nghĩa vụ nào, cũng như cách xử lý khi có tranh chấp phát sinh.
Người lao động, khi làm việc theo hợp đồng hợp pháp, được hưởng nhiều quyền lợi thiết thực. Họ có quyền được ký kết hợp đồng lao động với các điều khoản rõ ràng về công việc, mức lương, thời gian làm việc, chế độ nghỉ ngơi và phúc lợi khác. Về tiền lương, pháp luật yêu cầu người sử dụng lao động trả không thấp hơn mức lương tối thiểu do Nhà nước quy định, đồng thời phải thanh toán đúng thời hạn và đủ số tiền đã thỏa thuận. Ngoài ra, tùy theo chính sách của từng doanh nghiệp, người lao động có thể được hưởng thêm các khoản phụ cấp, thưởng hoặc phúc lợi khác.
Bên cạnh thu nhập, chế độ nghỉ ngơi là một quyền lợi quan trọng. Mỗi tuần, người lao động phải có ít nhất 24 giờ nghỉ liên tục. Hằng năm, họ được hưởng tối thiểu 12 ngày phép có lương, con số này sẽ tăng theo thâm niên hoặc tính chất công việc. Không chỉ vậy, việc tham gia các loại bảo hiểm bắt buộc như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp giúp người lao động có chỗ dựa tài chính khi ốm đau, tai nạn hoặc mất việc. Môi trường làm việc cũng phải đảm bảo an toàn, với đầy đủ thiết bị bảo hộ và biện pháp phòng ngừa rủi ro. Nếu vì lý do cá nhân hoặc công việc không phù hợp, người lao động có quyền chấm dứt hợp đồng theo đúng điều kiện pháp luật, và được giải quyết đầy đủ chế độ liên quan.
Không chỉ người lao động, người sử dụng lao động cũng có những quyền lợi hợp pháp để quản lý và vận hành doanh nghiệp hiệu quả. Họ có quyền tuyển dụng, bố trí công việc và điều hành lao động phù hợp với nhu cầu sản xuất, miễn sao tuân thủ các thỏa thuận trong hợp đồng. Việc ban hành nội quy lao động là quyền và cũng là công cụ giúp họ duy trì trật tự, kỷ luật trong doanh nghiệp. Nếu người lao động vi phạm, người sử dụng lao động có thể áp dụng các hình thức kỷ luật phù hợp, thậm chí yêu cầu bồi thường thiệt hại khi có căn cứ. Trong một số trường hợp được luật định, họ cũng có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng, ví dụ khi người lao động thường xuyên không hoàn thành công việc hoặc vi phạm nghiêm trọng nội quy.
Tư vấn pháp luật lao động đóng vai trò cầu nối giúp cả hai bên hiểu rõ và thực hiện đúng quyền, nghĩa vụ của mình. Luật sư lao động không chỉ giải thích quy định pháp luật, mà còn hỗ trợ soạn thảo hợp đồng, tư vấn phương án giải quyết tranh chấp, đại diện thương lượng hoặc tham gia tố tụng khi cần. Sự tham gia của luật sư giúp các bên tránh những sai sót pháp lý, hạn chế rủi ro kiện tụng và tiết kiệm thời gian.
Thực tế cho thấy, phần lớn các tranh chấp lao động bắt nguồn từ việc thiếu thông tin hoặc không quy định rõ ràng trong hợp đồng. Vì vậy, trước khi ký kết, mỗi bên cần đọc kỹ và hiểu rõ các điều khoản, đặc biệt là về tiền lương, thời gian làm việc, chế độ nghỉ ngơi, bảo hiểm và điều kiện chấm dứt hợp đồng. Mọi thỏa thuận quan trọng nên được ghi thành văn bản và lưu giữ đầy đủ để làm bằng chứng khi cần thiết. Việc chủ động tìm đến luật sư hoặc chuyên gia tư vấn pháp luật lao động ngay từ đầu cũng là một cách bảo vệ quyền lợi hiệu quả.
Quan hệ lao động chỉ có thể duy trì ổn định khi cả người lao động và người sử dụng lao động cùng tuân thủ pháp luật và tôn trọng quyền lợi của nhau. Sự hỗ trợ kịp thời từ dịch vụ tư vấn pháp luật lao động không chỉ giúp giải quyết tranh chấp khi xảy ra, mà còn phòng ngừa rủi ro từ trước, tạo nền tảng cho một môi trường làm việc hài hòa, minh bạch và bền vững.
APOLO LAWYERS
English
Tiếng Việt